ပန္းသီး ပိုင္ရွင္ Steve Job

အမည္ - Steve Job
ေမြးေန႔ - ၁၉၅၅ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၄ ရက္
ေမြးရပ္ေျမ - အေမရိကန္ႏိုင္ငံ
လူေတြရဲ႕ ဘ၀ကို ေျပာင္းလဲပစ္ခဲ့တဲ့ ပန္းသီး သံုးလံုးရွိပါတယ္။ Adam’s Apple ၊ ကမၻာ့ဆြဲငင္အားကို စတင္ေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ Newton’s Apple ျပီးေတာ့ အခုနည္းပညာေခတ္မွာ Steve Job ‘s Apple တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပန္းသီး သံုးလံုးထဲက ေနာက္ဆံုး ပန္းသီးရဲ႕ ပဲ့ကိုင္ရွင္၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ သီခ်င္း နားေထာင္ျခင္း အေလ့အက်င့္ကို iPod ျဖင့္ ေျပာင္းလဲေစခဲ့သူ၊ ဂီတ ေလာကကို iTunes ျဖင့္ လႈပ္ခါႏိုင္ခဲ့သူ၊ ဖုန္းယဥ္ေက်းမႈကို iPhone ျဖင့္ အစားထိုးခဲ့တဲ့ တီထြင္ ဖန္တီးသူၾကီး Steve Job အေၾကာင္း မိတ္ဆက္ေပးပါမယ္။ ၂၁ ရာစုရဲ႕ အၾကီးက်ယ္ဆံုး တီထြင္ ထုတ္လုပ္သူ တစ္ဦးလို႔ ဆုိလို႔ရတဲ့ Steve Jobs ကို ၁၉၅၅ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၄ ရက္ေန႔က San Francisco ျမိဳ႕ေတာ္မွာ ေမြးဖြားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ေမြးမိခင္က တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား တစ္ဦး ျဖစ္ျပီး သူ႕ရဲ႕ ေမြးဖခင္ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရး သိပၸံနဲ႔ သခ်ၤာဌာနရဲဲ႕ ပါေမာကၡ တစ္ဦး ျဖစ္ျပီး လက္မထပ္ဘဲနဲ႔ ေမြးခဲ့တဲ့ ကေလး ျဖစ္တာေၾကာင့္ ေမြးစားဖို႔ သူတပါးကို ေပးလိုက္ၾကပါတယ္။ ပညာတတ္ ေက်ာင္းသူ တစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ မိခင္က ကေလးကုိလဲ ပညာတတ္ မိဘေတြကိုပဲ ေမြးစားေစခ်င္ေပမယ့္ ေမြးစားမိဘ Paul နဲ႔ Clara Jobs တို႔က သူမရဲ႕ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္နဲ႔ မကုိက္ညီခဲ့ပါဘူး။ Paul ဟာ အထက္တန္း ေက်ာင္းေတာင္ မျပီးခဲ့တဲ့ မကၠင္းနစ္ တစ္ဦးပါ။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ကေလးကုိ ေကာလိပ္ေက်ာင္း ေရာက္ေအာင္ ထားေပးမယ္ ဆိုတဲ့ ကတိေၾကာင့္ သူတို႔႔ကိုပဲ ေမြးစားဖို႔ ေပးလိုက္ရပါတယ္။ Paul နဲ႔ Clara တို႔က Jobs ကုိ Steven Paul လုိ႔ေခၚခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္သံုးႏွစ္ အၾကာ Steve လမ္းေလွ်ာက္တတ္ခါစ အရြယ္မွာ သူတို႔စံုတြဲဟာ Silicon Valley ကုိ ေျပာင္းေရႊ႕သြားၾက ပါတယ္။
Steve ငယ္ငယ္က ခပ္ဆိုးဆိုး ကေလး တစ္ေယာက္ပါ။ သူ Grade 4 ေရာက္ေတာ့ သူ႕ကို ေျပာင္းလဲေပးမယ့္ ဆရာ Teddy Hill နဲ႔ေတြ႕မွ ေက်ာင္းကို ျပန္စိတ္၀င္စားလာခဲ့တာပါ။ သူတက္တဲ့ ေက်ာင္းက သိပ္မေကာင္း တဲ့အျပင္ တျခားကေလးေတြရဲ႕ အႏိုင္က်င့္တာကိုလဲ ခံခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး သူ႕ကုိ တျခားေက်ာင္း ေျပာင္းမေပးရင္ ေက်ာင္းထြက္မယ္လို႔ ေမြးစားမိဘေတြကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။ Paul နဲ႔ Clara တို႔က သေဘာတူျပီး တျခား Junior High School တစ္ခုကို ေျပာင္းေပးခဲ့ရပါတယ္။ Steve ဟာ ငယ္ငယ္ကတည္းက အဲ့ဒီလို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ျပတ္သားခဲ့တာပါ။ အထက္တန္းေက်ာင္း ေရာက္တဲ့အခါမွာေတာ့ သူဟာ electronic အတန္းကုိ တက္ဖို႔ ေလွ်ာက္ခဲ့ျပီး သူ႕ဆရာ Mr.Mc Collum နဲ႔ေတြ႕ဆံုခဲ့ပါတယ္။ ေႏြရာသီမွာ HP Company ရဲ႕စက္ရံုမွာ အလုပ္၀င္ လုပ္ခဲ့ျပီး သူ႕ရဲ႕ စီးပြားေရးမွာ စြန္႔စားလိုစိတ္ဟာ အဲဒီအရြယ္ကတည္းက စတင္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီေနာက္မွာ Steve ဟာသူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ရဲ႕ မိတ္ဆက္ေပးမႈနဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာဂ်ပိုး Stephen Wozniak (ေခၚ) Woz နဲ ႔ေတြ႕ဆံု ခင္မင္ခဲ့ျပီး Woz ဟာအဲဒီ အခ်ိန္တုန္းက computer board တစ္ခုကုိ တပ္ဆင္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Steve ကလဲ အဲဒါကုိ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္၀င္စားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက သူတုိ႔ဟာ အသက္ ၁၄ႏွစ္နဲ႔ ၁၉ႏွစ္ပဲ ရွိၾကပါေသးတယ္။ ဒီဆယ္ေက်ာ္သက္ေလးေတြက Computer hacker ေတြ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ နယ္ေ၀း ဖုန္းေခၚဆိုမႈကုိ အခမဲ့ ရေအာင္ ေျပာင္းေပးတဲ့ blue boxes ေလးေတြ အေၾကာင္း ၾကားမိတဲ့အခါ စာအုပ္ထဲကေန ဖတ္ျပီး သူတို႔လက္ေတြ႕ တပ္ဆင္ၾကည့္ၾကပါတယ္။ ေအာင္ျမင္သြားျပီး Steve ကစီးပြားျဖစ္ Steve Jobsတစ္အိမ္တက္ တစ္အိမ္ဆင္း လိုက္ေရာင္းခ်ဖို႔ အၾကံရပါတယ္။ တရား ဥပေဒနဲ႔ မညီညြတ္တာေၾကာင့္ ရဲဖမ္းေတာ့မွ သူတို႔ လုပ္ငန္းကို ရပ္နားလိုက္ပါတယ္။ Steve အထက္တန္းေက်ာင္း ျပီးသြားတဲ့အခါ သူဟာ Oregon ျပည္နယ္က Reed ေကာလိပ္ကုိ သြားခဲ့ပါတယ္။ သူ႕ေမြးစား မိဘေတြဟာ ေငြေၾကး သိပ္မတတ္ႏိုင္ေပမယ့္ သူ႕ရဲ႕ ေမြးမိခင္ကုိ ေပးခဲ့တဲ့ ကတိအတိုင္း ေစ်းၾကီးတဲ့ ေက်ာင္းကုိ ထားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ Steve ဟာေငြလိုလာတာေၾကာင့္ Video Game Company တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Atari မွာအလုပ္၀င္ခဲ့ျပီး Pinball စက္ကို တီထြင္ခဲ့တဲ့ Atari တည္ေထာင္သူ Nolan Bushnell ကိုအားက်ခဲ့တာပါ။ သူဟာ အဲဒီကတည္းက ကုိယ္ပိုင္ electronic စီးပြားေရး လုပ္ငန္းကုိ လုပ္ခ်င္တဲ့ စိတ္ကူး ရွိခဲ့တာပါ။ Steve ဟာ Germany အထိသြားျပီး Atari ရဲ႕စက္ေတြကို ျပင္ဆင္ေပးခဲ့ရသလို အိႏၵိယကုိလဲ ပညာရွာဖို႔ သြားခဲ့ပါေသးတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ေတြမွာ Woz က အင္ဂ်င္နီယာေတြ စုစည္းရာ HP company မွာအလုပ္လုပ္ေနခဲ့ျပီး keyboard ရယ္၊ screen ရယ္နဲ႔ တြဲဖက္ သံုးႏိုင္တဲ့ chips အနည္းငယ္သာ ပါ၀င္တဲ့ ကုိယ္ပိုင္ computer board တစ္ခုကို တီထြင္ ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
Steve ကအင္ဂ်င္နီယာပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး သိပ္မသိေပမယ့္ Woz နဲ႔တိုင္ပင္ျပီး software ေရးဖို႔အတြက္ computer သံုးခ်င္ၾကတဲ့ သူေတြအတြက္ computer ေတြ တပ္ဆင္ ေရာင္းခ်ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက Steve က ဘာေျပာခဲ့သလဲ ဆိုေတာ့ “တို႔ပုိက္ဆံေတြ အရံႈးေပၚခဲ့ရင္ေတာင္ ကုိယ္ပိုင္ company ဆိုတာ ရွိသြားျပီ။ ဘ၀မွာ ပထမဆံုး ကုိယ္ပုိင္ company ျဖစ္ျပီေပါ့” တဲ့။ သူတို႔ ကုမၸဏီ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ေငြ ေဒၚလာ တစ္ေထာင္ကို Steve ရဲ႕ Volkswagen ကားနဲ႔ Woz ရဲ႕ HP 65 calculator ေရာင္းျပီး ရွာေဖြခဲ့ရပါတယ္။ ကုမၸဏီ နာမည္ကို အမ်ိဳးမ်ိဳး စဥ္းစားျပီး ေနာက္ဆံုးမွာ Apple လို႔ေပးခဲ့ပါတယ္။ ပထမဆံုး မွာယူသူက Byte Shop Computer စတိုးဆိုင္ ပိုင္ရွင္ပါ။ သူက ကြန္ပ်ဴတာ အလံုးငါးရာ မွာျပီး တစ္လံုးကို ေဒၚလာငါးရာ ေပးတာေၾကာင့္ သူတုိ႔ဟာ ေဒၚလာ ႏွစ္ေသာင္းခြဲကို စတင္ ရရွိပါတယ္။ ကြန္ျပဴတာ တစ္လံုးအတြက္ အမွန္တကယ္ ကုန္က်ေငြက ေဒၚလာ ၂၂၀ ျဖစ္ျပီး ဆိုင္ေရာင္းေစ်းက ေဒၚလာ ၆၆၀ပါ။ သူတုိ႔ ႏွစ္ေယာက္က တစ္ဆိုင္ျပီး တစ္ဆိုင္ သြားျပီး လိုက္ေရာင္းခ်ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါက Apple ကြန္ပ်ဴတာရဲ႕ အစပါ။ ေနာက္ေတာ့ Ron Wayne လို႔ေခၚတဲ့ သူတစ္ေယာက္ပါ ပါ၀င္လာျပီး သံုးေယာက္ ေပါင္းျပီး ၁၉၇၆ ခုႏွစ္ ဧျပီ ၁ ရက္ေန႔မွာ Apple company ကုိစတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ Woz ကသံုးရတာ ပုိျမန္ျပီး ရုပ္ထြက္ resolution ေကာင္းေကာင္း ပါတဲ့ colour TV ေတြနဲ႔ တြဲသံုးလို႔ ရတဲ့ Apple II ကုိ ဒီဇိုင္းထြင္ေနခဲ့ျပီး ထုတ္ဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ Steve ကရင္းႏွီး ျမွပ္ႏွံမယ့္ ေငြရွင္ေတြကုိ လိုက္လံ ရွာေဖြပါတယ္။ Mike Markkula ဆိုတဲ့ Steve Jobs ရွယ္ယာရွင္နဲ႔ ေတြ႕ျပီး သူက ေဒၚလာႏွစ္သိန္းခြဲ အရင္းထည့္ပါတယ္။ Mike က apple ကုိ ေၾကျငာခ်င္တာေၾကာင့္ ေၾကာ္ျငာသမားေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ပါတယ္။ Steve ကေတာ့ logo ကိုခ်စ္စဖြယ္ ပံုစံမ်ိဳး မျဖစ္ေစခ်င္တာေၾကာင့္ design ဆရာက ပန္းသီးကို ခရမ္းခ်ဥ္သီးနဲ႔ မတူေအာင္ ကုိက္ရာေလး ထည့္ေပးလိုက္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ Apple ရဲ႕ color graphics capability ကိုသက္ေသျပဖို႔ အေရာင္စံု အစင္းေတြ ထည့္လိုက္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ Apple II ကုိ West Coast ကြန္ပ်ဴတာ ျပပြဲမွာ ၀င္ေရာက္ ျပသခဲ့ျပီး သူတို႔ကို လူၾကိဳက္မ်ား သြားေစတာက VisiCalc လို႔ေခၚတဲ့ spreadsheet software ေၾကာင့္ပါ။ အဲဒီေခတ္က Personal Computer ဆိုတာ မရွိေတာ့ စာရင္းအင္းနဲ႔ အလုပ္လုပ္ရတဲ့ သူေတြက အလုအယက္ ၀ယ္ယူၾကပါတယ္။ Steve လည္း ခ်မ္းသာသြားပါတယ္။ ကုမၸဏီကလည္း ပိုၾကီးလာျပီး ရွယ္ယာရွင္ေတြလည္း တိုးလာပါတယ္။ သူတုိ႔ထဲက ကြန္ပ်ဴတာ သိပၸံပညာရွင္ Raskin ကစျပီး ေပါင္မုန္႔ မီးကင္စက္ (toaster) တစ္လံုးလုိ အသံုးျပဳရလြယ္တဲ့ ကြန္ပ်ဴတာ ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးဖို႔ စိတ္ကူး ရျပီး အဲဒီ project ကို Apple Macintosh လို႔နာမည္ ေပးလိုက္ပါတယ္။
Steve ကေတာ့ ဒီပေရာဂ်က္ထဲမွာ မပါ၀င္ပါဘူး။ သူ႕မွာ Lisa ဆိုတဲ့ ပေရာဂ်က္ သက္သက္ ရွိပါတယ္။ ဒီ Lisa ဆိုတဲ့ နာမည္က Steve ရဲ႕အထက္တန္း ေက်ာင္းတုန္းက ရည္းစားရဲ႕ သမီး ကေလး နာမည္ပါ။ အဲဒီကေလးက Steve ရဲ႕ကေလးမွန္း ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားက လက္ခံခဲ့ၾကေပမယ့္ Steve ကေတာ့ တူးတူးခါးခါးၾကီးကို ျငင္းခဲ့ျပီး ခ်မ္းသာေနေပမယ့္လည္း ကေလး စရိတ္ ေပးဖို႔ကို ျငင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတြ ျဖစ္ခဲ့တာေတာင္မွ အဲဒီပေရာဂ်က္ကို Lisa လို႔ေပးခဲ့ျပီး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ၾကီးၾကီးမားမား ထားခဲ့ေပမယ့္လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ လက္စားေခ်တဲ့ အေနနဲ႔ Steve က Macintosh ပေရာဂ်က္ကို အားထည့္ျပီး လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ ပိုျပီး ေသးငယ္ ေစ်းသက္သာျပီး icons ေတြ၊ drop-down ေတြနဲ႔ mouse ေတြ ပါ၀င္လာျပီး သံုးႏွစ္ေက်ာ္ အခ်ိန္ယူခဲ့ရတာပါ။ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္မွာ Macintosh ကိုကုမၸဏီရဲ႕ ႏွစ္ပတ္လည္ အစည္းအေ၀းမွာ မိတ္ဆက္ခဲ့ျပီး ပစၥည္း စျဖန္႔တဲ့အခါ အရမ္းပဲ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ႏွစ္အၾကာမွာ ထိုးဆင္းလာတဲ့ အေရာင္းစံခ်ိန္နဲ႔ အတူ အကြဲအျပဲ ဇာတ္လမ္းက စလာပါတယ္။
Steve ကအေရာင္းက်တယ္ ဆိုတာကို လက္မခံခဲ့ပါဘူး။ Steve နဲ႔အရမ္း ရင္းႏွီးခဲ့တဲ့၊ Macintosh ပေရာဂ်က္ အတြက္ အားျဖည့္ဖို႔ ေခၚယူခဲ့တဲ့ CEO John Sculley တို႔ႏွစ္ေယာက္ၾကားမွာ မေခၚမေျပာတဲ့အထိ ျဖစ္သြား ခဲ့တာပါ။ Steve Jobs ဒါရိုက္တာ အဖြဲ႕၀င္ေတြက John Sculley ဘက္က ရပ္တည္ခဲ့ျပီး Steve ကို chairman ေနရာမွာ ဆက္ထားခဲ့ေပမယ့္ ဘာမွ လုပ္ကိုင္ခြင့္မေပးေတာ့တာဟာ သူ႕ကို ေခ်ာင္ထိုးလိုက္တဲ့ သေဘာမ်ိဳးပါ။ Apple ကို သူ႕ဘ၀လို႔ ခံယူထားတဲ့ Steve က ေနာက္ ၄ လအၾကာမွာ အရင္က Apple ၀န္ထမ္းေဟာင္းေတြနဲ႔ ကုမၸဏီ တစ္ခု ထာင္လိုက္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ အၾကံအစည္ေတြကို Apple ဘက္က သိသြားတဲ့အခါမွာ သူ႕ကို အေရးပါတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ ေပါက္ၾကားေစတယ္လို႔ တရားစြဲပါေတာ့တယ္။ ဒီၾကား ကာလေတြမွာ Steve ရဲ႕မိသားစု ဘ၀မွာလဲ အေရးပါတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ သူ႕ကုိ ေမြးခဲ့တဲ့ မိခင္၊ ဖခင္ အရင္းေတြကုိ ရွာေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က သူ႕အေမရင္း Joanne Carole Schieble ဟာ အသက္ ထင္ရွား ရွိေနဆဲပါ။ သူမဟာ Steve ကုိေမြးျပီး ေနာက္မွာ သူ႕ရဲ႕အေဖနဲ႔ ခဏတာ လက္ထပ္ျပီး သူ႕အစ္မ Mona Simpson ကုိလဲ ေမြးခဲ့ပါေသးတယ္။ Mona ဟာငယ္ရြယ္ေပမယ့္ စာေပ ဆုေပါင္းမ်ားစြာ ရခဲ့တဲ့ Anywhere But Here ဆိုတဲ့ စာအုပ္ကုိ ေရးသားသူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕အစ္မရင္းဟာ အႏုပညာရွင္ စာေရးဆရာ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ Steve က အံ့အားသင့္သြားပါတယ္။ Steve က ၁၉၈၅ ခုႏွစ္မွာ ရွယ္ယာေတြ အားလံုး ေရာင္းခ်ျပီး Apple ကထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႕မွာ အၾကံရွိျပီးသား ျဖစ္ျပီး NeXT နဲ႔ပူးေပါင္းလုိက္ပါေတာ့တယ္။ NeXT ကိုအေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ျမင့္ျမင့္ ထားခဲ့တာပါ။ အမွန္တကယ္လည္း NeXT Cube က တကယ္ ေကာင္းေပမယ့္လည္း ေစ်းၾကီးလြန္းေနပါတယ္။ ၀ယ္သူဘက္က ေဒၚလာ ၃၀၀၀ ေလာက္ပဲ သံုးခ်င္ေပမယ့္ ေဒၚလာ တစ္ေသာင္း ေလာက္ထိ က်သင့္ေနတာေၾကာင့္ မေရာင္းရပါဘူး။ ကုမၸဏီကလည္း ယိုင္လာျပီး ေနာက္ဆံုး hardware ကေန software ဘက္ကို ကူးေျပာင္းလိုက္ပါေတာ့တယ္။ Steve က ေနာက္တစ္ၾကိမ္ အရံႈးနဲ႔ ထပ္ရင္ဆိုင္လိုက္ရေတာ့ အလုပ္ေတြဘက္ စိတ္ေလွ်ာ့လိုက္ျပီး မိသားစုဘက္ အခ်ိန္ေပးပါေတာ့တယ္။ သူ႕ဇနီး Laurene နဲ႔ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ လက္ထပ္ခဲ့ျပီး Reed ဆိုတဲ့ သားတစ္ေယာက္ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ Pixer နဲ႔ဇာတ္လမ္း စပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ George Lucas က လင္မယား ကြာရွင္း စရိတ္ေၾကာင့္ ေငြလိုေနတာေၾကာင့္ သူ႕ Lucasfilm ရဲ႕ computer graphics ႒ာနကို ေရာင္းခ်ပါတယ္။ Apple က ရွယ္ယာေတြကို ေရာင္းခ်လိုက္တဲ့အခါ Steve လက္ထဲမွာ ေငြအမ်ားၾကီး ရွိေနျပီးေတာ့ အဲဒီအေရာင္းအ၀ယ္ကို သူက စိတ္၀င္စားပါတယ္။ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္မွာ အဲဒီ႒ာနကို ၀ယ္လိုက္ျပီး Pixar ဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။
Pixar မွာလည္း hardware ပိုင္းက အလုပ္ မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါနဲ႔ software ကုမၸဏီ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ျပီး 3D TV ေၾကာ္ျငာေတြ လုပ္ျပီး ေငြရွာခဲ့ပါတယ္။ အလွည့္အေျပာင္းက Disney နဲ႔ computer-animated ဇာတ္ကားေတြ ထုတ္ဖို႔ သေဘာတူခဲ့ရာက စပါတယ္။ Disney ရဲ႕ marketing ပိုင္း ပံ့ပိုးမႈနဲ႔ အတူ Toy Story ကာတြန္းကားက ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ Pixar ကို ၉ ႏွစ္လံုးလံုး အိတ္စိုက္ခဲ့ရတဲ့ Steve ကခုမွ အက်ိဳး ျပန္ခံစားရတာပါ။ Toy Story ရဲ႕ေအာင္ျမင္မႈနဲ႔ အတူ Pixar ရဲ႕ရွယ္ယာ တန္ဖိုးေတြက Wall Street မွာတက္လာပါတယ္။ Pixar ရဲ႕ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ပိုင္ဆိုင္တဲ့ Steve ကေဒၚလာ ၁.၅ ဘီလီယံထိ ခ်မ္းသာ သြားပါေတာ့တယ္။ အဲဒီပမာဏက ၁၉၈၀ ခုႏွစ္တုန္းက Apple မွာ သူရွာေဖြခဲ့တဲ့ ပမာဏထက္ ငါးဆေလာက္ ပိုမ်ားပါတယ္။ Steve ဘက္က အေျခအေန ေကာင္းေနေပမယ့္ Apple ကေတာ့ ေျပာင္းျပန္ပါ။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွာ Microsoft ရဲ႕ Windows 95 ထြက္လာခဲ့ျပီး Macintosh ကို အထိနာေစခဲ့ပါတယ္။ CEO အသစ္ Gil Amelio ေရာက္လာခဲ့ျပီး မလိုအပ္တဲ့ အသံုးစရိတ္ေတြ ျဖတ္ေတာက္ပစ္ျပီး OS အသစ္ကို ေရးမယ့္ အစား ရွိျပီးသား တစ္ခုကို ၀ယ္ယူမယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်လိုက္ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ NeXT ရဲ႕ OS ျဖစ္တဲ့ NeXTSTEP ကိုေဒၚလာ $400 million နဲ႔၀ယ္ယူလိုက္ျပီး Steve လည္း Apple ကိုျပန္ေရာက္ သြားပါေတာ့တယ္။ Steve ျပန္ေရာက္ျပီး ပထမ ၄ ပတ္မွာ Apple က $700 million အရႈံးေပၚခဲ့ျပီးေနာက္ CEO Gil Amelio လည္းျပဳတ္သြားပါတယ္။ ဒီကာလေတြက Steve အတြက္ေတာ့ အင္မတန္ ခက္ခဲတဲ့ အခ်ိန္ေတြပါ။ Board အဖြဲ႕က ဒါရုိက္တာေတြကို ျပန္လည္ ဖြဲ႕စည္း၊ အေရးၾကီးတဲ့ Steve Jobs ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်ခဲ့ျပီး Steve ကိုယ္တိုင္လည္း CEO ရာထူးကို ျပန္ရခဲ့ပါတယ္။ Mac OS X နဲ႔ The Digital Hub strategy ေၾကာင့္ Apple က ျပန္ ဦးေမာ့လာသလို retail stores ေတြကို ဖြင့္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာကလည္း မွန္ကန္ခဲ့ျပီး Apple က လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚ ျပန္တက္လာပါျပီ။ အဲဒါက ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ပိုင္း ေလာက္မွာပါ။ ဒါ့အျပင္ လူငယ္ပိုင္းက ရုပ္ရွင္ေတြဘက္ကေန MP3 သီခ်င္းေတြဘက္ကို အားသန္ လာတာကို သတိထားမိတဲ့ Steve က သူ႕ကုမၸဏီ ဦးတည္ခ်က္ကို ရုပ္ရွင္ေတြ ဘက္ကေန ေတးဂီတ ဘက္ကို ေျပာင္းလဲလိုက္ျပီး iTunes ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ ခက္တာက သူနဲ႔တြဲသံုးမယ့္ player ေတြက အဆင္မေျပ တာပါ။ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ မတ္လမွာ Apple တံဆိပ္နဲ႔ MP3 player ကိုထုတ္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ျပီး ေအာက္တိုဘာမွာေတာ့ ခ်စ္စရာ အျဖဴေရာင္ player ကိုမိတ္ဆက္ခဲ့ျပီး ’1,000 songs in your pocket’ လို႔ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီပစၥည္း ေသးေသးေလးက ကုမၸဏီရဲ႕ အနာဂတ္ကို ေျပာင္းလဲပစ္ႏိုင္မယ္လို႔ အဲအခ်ိန္က Steve အပါအ၀င္ ဘယ္သူမွ မထင္မွတ္ထားခဲ့ပါဘူး။
ေရကန္ အသင့္၊ ၾကာအသင့္ လို႔ဆိုရမွာပါ။ အဲ့အခ်ိန္မွာ လူေတြက သီခ်င္း နားေထာင္ဖို႔ player ေကာင္းေကာင္း ေတာင့္တေနခ်ိန္မွာ iPod ထြက္လာခဲ့ျပီး ေစ်းၾကီးေပမယ့္လည္း လူေတြက အလုအယက္ အားေပးၾကပါတယ္။ Apple ကလည္း သီခ်င္းေတြ ဘက္က အက်ိဳးအျမတ္ ရႏိုင္မွန္း သိသြားတဲ့အခါမွာ တရားနည္းလမ္း က်က် သီခ်င္းေတြ ေဒါင္းလုတ္ လုပ္ဖို႔ Label ေတြနဲ႔ ညွိႏိႈင္း ေဆြးေႏြးျပီး iTunes Music Store ကိုဧျပီ ၂၀၀၃ မွာ စခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ iPod mini, iPod shuffle, iPod nano, iPod video ေတြဆက္ထုတ္ျပီး ‘iPod nation’ ကိုတည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ Apple ဘက္က ထုိးတက္ခဲ့သလုိ Pixer ဘက္ကလည္း Disney နဲ႔ေပါင္းျပီး A Bug’s Life (1998), Toy Story 2 (1999), Monsters Inc. (2001) နဲ႔ Finding Nemo (2003) စတဲ့ ရုပ္ရွင္ေတြနဲ႔ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ဆက္တိုက္ ရလာပါတယ္။ ဒါေတြနဲ႔ မရပ္တန္႔သြားပါဘူး။ Steve ကိုယ္တိုင္ ေျပာခဲ့ဖူးတဲ့ သူ Apple ကိုျပန္လာရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းက Apple နဲ႔ကမာၻၾကီးကို ပိုေကာင္းတဲ့ ေနရာ ျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္မယ္။ Apple မရွိလို႔ မျဖစ္တဲ့ ကမာၻတစ္ခုလို႔ ဆိုသလိုပဲ သူေနာက္ထပ္ ေရြ႕လိုက္တဲ့ အကြက္က Touch Screen နည္းပညာ ဘက္ပါ။
၂၀၀၇ မွာေတာ့ iPod, ဖုန္းနဲ႔ အင္တာနက္ကို ပစၥည္း တစ္ခုတည္းနဲ႔ သံုးလို႔ရမယ့္ iPhone ထြက္လာျပီး Steve ရဲ႕ career မွာအေကာင္းဆံုးနဲ႔ အမွတ္တရ အရွိဆံုး ပစၥည္း တစ္ခု သာမက လူေတြရဲ႕ ဖုန္းယဥ္ေက်းမႈ၊ ဖုန္းေစ်းကြက္ကိုပါ ေျပာင္းလဲပစ္ခဲ့ပါတယ္။ iPod တုန္းကလိုပဲ Steve က ဖုန္း၀န္ေဆာင္မႈ carrier ျဖစ္တဲ့ AT&T ညွိျပီး လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ iPhone က ေစ်းျမင့္ေပမယ့္လည္း ေအာင္ျမင္ျပီးသားပါ။ ဒီေအာင္ျမင္မႈမွာ iPhone App Store ရဲ႕အက်ိဳး သက္ေရာက္မႈေတြ ပါ၀င္သလို developer ေတြကလည္း iPhone apps ေတြ ေရးလာတာေတြေၾကာင့္လည္း တျခား ကုမၸဏီေတြ လိုက္မမွီေအာင္ ေရွ႕က ေျပးႏိုင္ခဲ့တာပါ။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာေတာ့ စေတာ့ တစ္ခုရဲ႕ တန္ဖိုးဟာ $199.99 အထိ ရွိခဲ့ျပီး $1.58 billion အထိ အက်ိဳးအျမတ္ ရရွိခဲ့ျပီး အေၾကြးကင္းရွင္းတယ္ လို႔ကုမၸဏီက ခပ္ၾကြားၾကြားေလး ေျပာဆိုႏိုင္တဲ့ အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ Apple ရဲ႕၀င္ေငြ တစ္၀က္ ေလာက္က iTunes နဲ႔ iPod ကလာတာ ျဖစ္ျပီး iPod အလံုးေပါင္း သန္း ၂၀၀ နဲ႔ သီခ်င္းေပါင္း ၆ ကုေဋေလာက္ download ျပဳလုပ္ရာမွ ရရွိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုအခ်က္ေတြေၾကာင့္ Fortune မဂၢဇင္းက ေပးတဲ့ နံပါတ္ ၁ ေနရာ ရခဲ့ပါတယ္။
Apple ဘက္က ေအာင္ျမင္မႈ ထိပ္တန္း ေရာက္ခ်ိန္မွာ က်ဆင္းလာတာက Steve ရဲ႕က်န္းမာေရး အေျခအေနပါ။ ၂၀၀၃ ေအာက္တုိဘာမွာ Steve ရဲ႕ပန္ကရိယမွာ အက်ိတ္ တည္ေနတာကို ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ ခြဲစိတ္ ကုသလို႔ ရႏိုင္ေပမယ့္လည္း Steve Jobs က ၉ လ ၾကာေအာင္ ကုဖို႔ ျငင္းေနခဲ့ျပီးွ ၂၀၀၄ ၾသဂုတ္လမွ Stanford Medical Center မွာ ခြဲစိတ္မႈ ခံယူခဲ့တာပါ။ ေနာက္ ၅ ႏွစ္လံုးလံုး က်န္းမာေနပံု ေပါက္ျပီး ကင္ဆာကို ကုသ ေပ်ာက္ကင္းသြားခဲ့ျပီလို႔ ထင္မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ ပိန္ခ်ံဳးေနတဲ့ Steve ကိုျမင္ေတာ့ အားလံုးက အံ့အားသင့္သြားၾကပါတယ္။ Apple ကေျခာက္လေလာက္ ခြင့္ယူခဲ့ျပီး အသည္း အစားထိုး ကုသခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၉ ေႏြမွာ မျပီးျပတ္ေသးတဲ့ iPad ပေရာဂ်က္ကို အေခ်ာသတ္ဖို႔ Apple ကို စိတ္အားထက္သန္စြာနဲ႔ ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၀ မွာေတာ့ သူ႔ရဲ႕ ေနာက္ထပ္ ဂုဏ္ယူရမယ့္ iPad ထြက္ရွိလာပါတယ္။ ဒီၾကားထဲမွာ သူ႕က်န္းမာေရး အေျခအေနက တက္လိုက္၊ က်လိုက္ အေျခအေနပါ။ ဒါေပမယ့္ Apple ရဲ႕တကယ့္ အေရးၾကီး ပြဲႏွစ္ပြဲ ျဖစ္တဲ့ iPad 2 နဲ႔ iCloud မိတ္ဆက္ပြဲေတြကို ျပဳလုပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။
Steve ကသူ႕က်န္းမာေရး အေျခအေနကို သူသိျပီး Apple ကို သူမရွိလည္း ပံုမပ်က္ ဆက္သြားႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳတင္ စီမံခဲ့ပါတယ္။ ‘Apple University’ တည္ေထာင္ခဲ့သလို သူရဲ႕ ေနာက္ဆက္ခံသူ Tim Cook ကိုလည္း Board အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ သေဘာ တူညီမႈယူ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ Steve ကို လူျမင္ကြင္းမွာ ေနာက္ဆံုး ေတြ႕ခဲ့ရတာက ၂၀၁၁ ဇြန္မွာပါ။ က်ဆင္းလာတဲ့ က်န္းမာေရး အေျခအေနေၾကာင့္ ၾသဂုတ္ ၂၄ မွာ Apple CEO အျဖစ္က အနားယူခဲ့ပါတယ္။ အလုပ္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး စီမံခဲ့သလို သူ႕ကိုယ္ပိုင္ ဘ၀ အတြက္လည္း အစီအစဥ္ေတြ ထားရွိခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ာနယ္လစ္ Walter Isaacson နဲ႔သူ႕ရဲ႕ ပထမဆံုး ကိုယ္ေရးစာအုပ္ အတြက္ အင္တာဗ်ဴး ခံခဲ့ပါတယ္။ မိသားစုန႔ဲ ခရီးထြက္ဖို႔ သေဘာၤ တစ္စီးကို ကိုယ္တိုင္ ဒီဇိုင္းဆြဲ တည္ေဆာက္ခဲ့ေပမယ့္လည္း ေသျခင္းတရားက လက္ဦးသြားပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာလ ၄ ရက္မွာ Apple ရဲ႕ iPhone 4S မိတ္ဆက္ပြဲကို ကုတင္ေပၚက ၾကည့္ခဲ့ျပီး ေနာက္တစ္ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၅ ရက္ေန႔မွာေတာ့ Steve Job ကမိသားစု၀င္ေတြ ၀န္းရံလ်က္ Palo Alto ကေနအိမ္မွာ ေအးခ်မ္းစြာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဆယ္စုႏွစ္ တစ္ခုစာ ကင္ဆာေရာဂါကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရျပီး ကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာ အသက္ ၅၆ ႏွစ္သာ ရွိပါေသးတယ္။
Apple က Steve Jobs ကြယ္လြန္ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ခဲ့ျပီး သူ႕ website မွာ Steve ဓာတ္ပံုနဲ႔ “Steve Jobs 1955-2011″ လို႔ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ CEO Tim Cook က Apple အေနနဲ႔ အရာရာကို ၾကိဳတင္ ေတြးျမင္ ႏုိင္တဲ့ ပါရမီရွင္ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦး ဆံုးရံႈးခဲ့ရသလို ကမာၻၾကီး အေနနဲ႔ အံ့ၾသဖုိ႔ အေကာင္းဆံုး လူသား တစ္ဦး ဆံုးရံႈးခဲ့ရပါတယ္။ သူမရွိေတာ့ေပမယ့္ သူရဲ႕ ၀ိညာဥ္က Apple နဲ႔အတူ ရွိေနဦးမွာပါလို႔ ရည္ညႊန္းခဲ့ပါတယ္။ Fortune Magazine ကသူ႕ကို CEO of the decade အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးခဲ့သလို သူ႕ေမြးရပ္ေျမ California က California Hall of Fame မွာသူ႕ကို ထည့္သြင္းထားခဲ့တာေတြ အပါအ၀င္ ဂုဏ္ျပဳခံ ဆုေတြ အမ်ားၾကီး ခ်ီးျမွင့္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒါတင္မက ေတးဂီတပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး သူလုပ္ခဲ့တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့ အေနနဲ႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ Grammy Trustees Award ကိုခ်ီးျမွင့္ခံခဲ့ရပါတယ္။ Disney ရဲ႕ John Carter ဇာတ္ကားနဲ႔ Pixer ရဲ႕ Brave ဇာတ္ကားေတြက သူ႕ကို ရည္ညႊန္းတဲ့ ရုပ္ရွင္ေတြျဖစ္ျပီး Walter Isaacson ေရးသားခဲ့တဲ့ သူ႕ရဲ႕ ဘ၀အေၾကာင္း စာအုပ္ Steve Jobs က ၂၀၁၁ မွာ ထြက္ရွိခဲ့ပါတယ္။
- စတိဗ္ေဂ်ာ့ႏွင့္ ပက္သက္၍ လူသိနည္းေသာ အခ်က္ ၁၀ ခ်က္
Innovation မွာ တူမတူေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့မႈေၾကာင့္ စတိဗ္ေဂ်ာ့ဆို မသိသူ မရွိေလာက္ေအာင္ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ Apple Inc ကို တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ စတိဗ္ေဂ်ာ့ရဲ႕ လူသိနည္းတဲ့ အခ်က္မ်ားကေတာ့ ေအာက္ပါ အတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။
၁။ စတိဗ္ေဂ်ာ့ဟာ သက္သက္လြတ္စားသံုးသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ သစ္သီး သစ္ဥ ကို ၾကိဳက္ႏွစ္သက္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူအၾကိဳက္ဆံုး အသီးကေတာ့ ပန္းသီး ျဖစ္ျပီး၊ ကုမၼဏီကုိလည္း Apple လို႔ပဲ အမည္ေပးခဲ့ပါတယ္။
၂။ စတိဗ္ေဂ်ာ့ဟာ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္က ကမၻာ့အခ်မ္းသာဆံုး ပုဂၢိဳလ္စာရင္းထဲမွာ အဆင့္ ၁၃၆ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က အေမရိကန္ေဒၚလာ ၅.၅ ဘီလ်ံ ၾကြယ္ဝပါတယ္။ အဓိက ဝင္ေငြကို Disney မွ ရရွိျခင္း ျဖစ္ျပီး တစ္ႏွစ္ကို အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄၈ သန္း ဝင္ေငြ ရွိပါတယ္။ ကြယ္လြန္ခါနီး အခ်ိန္က စတိဗ္ေဂ်ာ့ရဲ႕ ပိုင္ဆိုင္မႈဟာ ၈ ဘီလ်ံ ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
၃။ စတိဗ္ေဂ်ာ့ရဲ႕ လစာကို သိရင္ အင္မတန္ အံ့ၾသဖို႔ ေကာင္းသြားပါလိမ့္မယ္။ Apple ကေပးတဲ့ သူ႕ရဲ႕ Annual Salary ဟာ ၁ ေဒၚလာပဲ ရွိပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ အဓိက ဝင္ေငြက သူပိုင္ေသာ Disney မွ ျဖစ္ျပီး Disney မွ ရွယ္ယာမ်ားနဲ႔ ရပ္တည္ေနသူ ျဖစ္ပါတယ္။
၄။ စတိဗ္ေဂ်ာ့ဟာ ေက်ာင္းထြက္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ Reed ေကာလိပ္မွာ semester တစ္ခုသာ ေျဖဆုိခဲ့ျပီး ေက်ာင္းထြက္ခဲ့ပါတယ္။
၅။ စတိဗ္ေဂ်ာ့ရဲ႕ တကယ့္ ဝါသနာအစစ္က နည္းပညာဘက္မွာ မဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ သူတကယ္ ဝါသနာပါတဲ့ အရာက စာလံုးပန္းခ်ီ ျဖစ္ပါတယ္။ စာလံုးကို ပံုစံလွလွ ေရးျပီး ယင္းစာရြက္မ်ားကို စုတတ္တဲ့အက်င့္ သူ႕မွာ ရွိပါတယ္။
၆။ HP ကြန္ပ်ဴတာ ကုမၼဏီနဲ႔ ပထမဆံုး နည္းပညာ အစည္းအေဝးတတ္တုန္းက စတိဗ္ေဂ်ာ့ဟာ အသက္ ၁၂ ႏွစ္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ သူဟာ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ နည္းပညာေလာကထဲကို ဝင္ေရာက္လာသူ ျဖစ္ပါတယ္။
၇။ ေဂ်ာ့ဟာ ေမြးစားသား ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ကို အမွန္တကယ္ ေမြးဖြားခဲ့တဲ့ မိဘတို႔က စြန္႔ပစ္ခဲ့လို႔ အျခား မိဘမ်ားက ျပန္လည္ ေမြးစားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
၈။ ေဂ်ာ့ဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္တစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ မူလက ခရစ္ယာန္ဘာသာကို ကိုးကြယ္ေပးမယ့္ ေကာလိပ္ေက်ာင္းက ထြက္ျပီးေနာက္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဇင္ မဟာယနဘာသာ ျဖစ္ျပီး ေထရ၀ါဒ မဟုတ္ပါဘူး။ အိႏၵိယႏိုင္ငံကို လည္ပတ္ျပီး ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သူရဲ႕ ဆႏၵျဖစ္ပါတယ္။ တစ္သက္လံုး ဘုန္းၾကီး ဝတ္သြားဖို႔ေတာင္ စိတ္ကူးထားသူလို႔ ဆုိၾကပါတယ္။
၉။ ေဂ်ာ့ဟာ Dyslexia ေရာဂါသည္ တစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ ယင္းေရာဂါဟာ အာရံုစူးစုိက္မႈ အားနည္းေသာ ေရာဂါ ျဖစ္ပါတယ္။ Dyslexia မွာ အၾကား အားနည္းျခင္း၊ စကားေျပာ အားနည္းျခင္း၊ အျမင္အားနည္းျခင္း တို႔ ျဖစ္ျပီး ေဂ်ာ့ကေတာ့ စာဖတ္ရာမွာ အားနည္းသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေရာဂါရွိတဲ့ သူမ်ားက အေတြးအျမင္ ဆန္းသစ္မႈမွာ အားသာခ်က္ ရွိတယ္လို႔ ဆုိၾကျပီး အိုင္းစတိုင္းဟာလည္း Dyslexia ေရာဂါသည္ တစ္ဦး ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
၁၀။ ေဂ်ာ့မွာ အဆီးရီးယား ေသြးတစ္၀က္ ပါပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ႈဖခင္ဟာ အဆီးရီးယား လူမ်ိဳးျဖစ္ျပီး မူဆလင္ဘာသာ ကိုးကြယ္သူမ်ား ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ မိခင္ကေတာ့ အေမရိကန္ လူျဖဴ ျဖစ္ပါတယ္။
မူရင္းပို႔စ္ >>>> Knowledge Box
Credit